گزارش نیویورک تایمز درباره جاسوس عالی‌رتبه ایرانی و چند درس مهم
تاریخ انتشار: ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۶۶۳۹۳۷
این گزارش را «فرناز فصیحی» خبرنگار ایرانی این روزنامه، همراه با «رونن برگمن» روزنامه‌نگار از تل‌آویو تهیه کرده و «مارک لندلر» از لندن نیز در تهیه آن کمک کرده است؛ اهمیت این گزارش تحقیقی از آن روست که برای تهیه آن، با مقام‌های اطلاعاتی، امنیت ملی و دیپلمات‌های ارشد کنونی و پیشین آمریکا، بریتانیا، اسرائیل، آلمان و ایران مصاحبه شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در اینجا ابتدا برخی اطلاعات مهم که در این گزارش بیان شده ارائه و سپس به چند نکته اشاره می‌شود.
سفر مقام سرویس بریتانیا به تل‌آویو، بعد از دریافت اطلاعات اکبری
طبق این گزارش، «در آوریل ۲۰۰۸ یک مقام ارشد سرویس اطلاعاتی بریتانیا برای انتقال اخبار محرمانه و جنجالی به همتایان اسرائیلی خود به تل‌آویو سفر کرد. بریتانیا در ایران، جاسوسی با سطح بالای دسترسی به اسرار هسته‌ای و دفاعی کشور دارد. به گفته مقام‌های اطلاعاتی، این جاسوس اطلاعات ارزشمندی در اختیار آنان قرار داده بود و سال‌ها این کار را ادامه داد.»
نیویورک تایمز مدعی شده این اطلاعات در رفع هرگونه تردید دولت‌های غربی نسبت به قصد ایران در دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای و ترغیب جهان به اعمال تحریم‌های گسترده علیه تهران نقش حیاتی داشتند.
به نوشته این روزنامه،« اکبری همان جاسوس انگلیس بود و بر اساس گفته مقام‌های اطلاعاتی، او افشای اسرار هسته‌ای ایران به مقام‌های اطلاعاتی بریتانیا را از سال ۲۰۰۴ (۱۳۸۳)آغاز کرده بود.»
نقش روسیه در شناسایی اکبری
در این گزارش آمده است: «آقای اکبری به ظاهر تا سال ۲۰۱۹(۱۳۹۸) با مشکلی مواجه نشده است. اما به گفته دو منبع ایرانی نزدیک به سپاه پاسداران، ایران با کمک روسیه کشف می‌کند، جاسوسی که وجود سایت هسته‌ای زیرزمینی مخفیِ ایران در دل کوه‌های اطراف تهران را افشا کرده آقای اکبری بوده است.» برخی تحلیلگران، این را که اکبری با کمک روسیه لو رفته، نکته مهم گزارش نیویورک تایمز می‌دانند.
افشای سایت غنی سازی فردو توسط اکبری
نیویورک تایمز پیشتر در سپتامبر ۲۰۱۹ گزارش داده بود منبع اطلاعاتی که سایت هسته‌ای فُردو را لو داد، جاسوس بریتانیاست و اکنون طبق این گزارش جدید، بریتانیا در آوریل سال ۲۰۰۸(۱۳۸۷)، اطلاعات سری تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم در مجتمع زیرزمینی فُردو را با آژانس‌های اطلاعاتی غربی و اسرائیل به اشتراک گذاشت و به گفته سه مقام اطلاعاتی و امنیت ملی غربی، اطلاعات مربوط به سایت فردو تنها یکی از افشاگری‌های اکبری بود که مقام اطلاعاتی بریتانیا در آوریل ۲۰۰۸ به همتایان اسرائیلی و غربی خود منتقل کرد.
طبق این گزارش، مدت‌ها بود سازمان‌های اطلاعاتی غربی از طریق تصاویر ماهواره‌ای از اقدام ایران به ساخت یک تاسیسات در عمق کوه‌ها در سایت فردو مطلع بودند. اما فکر می‌کردند این سایت یک انبار نظامی است و از تبدیل آن به محل مخفی غنی‌سازی هسته‌ای بی‌اطلاع بودند. نورمن رول، مدیر پیشین اطلاعات ملی سازمان CIA در امور ایران گفته: «کشف سایت فردو نگرش جامعه بین‌المللی نسبت به ایران را به‌شدت تغییر داد و با متقاعد کردن چین و روسیه، به تحریم‌ها شدت بخشید.» به علاوه کشف این سایت، درک جهان از برنامه‌ی هسته‌ای ایران را تغییر داد و باعث شد اسرائیل و غرب برای مقابله با آن برنامه‌های نظامی و سایبری جدیدی طرح کنند.
آزادی اکبری بعد از بی نتیجه ماندن بازجویی از او با اتهام جاسوسی
نکته جالب گزارش نیویورک تایمز، آزادی علیرضا اکبری بعد از دستگیری اول به اتهام جاسوسی است. به گفته برادر و دو دوست خانوادگی، آقای اکبری در سال ۲۰۰۸ (سال انتقال اطلاعات)(۱۳۸۷) به اتهام جاسوسی برای بریتانیا دستگیر شد و چهار ماه در زندان بود. آنها گفتند که بازجویی‌ها به جایی نرسید و بسیاری از دوستان قدرتمند آقای اکبری از او حمایت کردند. طبق گفته برادرش او با قرار وثیقه آزاد شد. سپس پرونده‌اش را بستند و به او اجازه دادند آزادانه سفر کند. بعد از این سفر اکبری ۱۱ سال آزاد بوده و به راحتی بین ایران و بریتانیا تردد می‌کرده است.
بازداشت در آخرین سفر به ایران
به گفته برادر اکبری، او بار آخر در سال ۲۰۱۹ و در پی درخواست کمک و مشاوره از طرف شمخانی، در یک امر هسته‌ای و دفاعی فوری به ایران سفر کرد. او چند روز پس از بازگشت به تهران به وزارت اطلاعات احضار شد. در پی تماس اکبری با شمخانی، او گفته مقامات ایران از ارتباطش با MI۶ باخبر شده‌اند و از او خواسته برای اثبات بی‌گناهی‌اش با آنها همکاری کند.
این موارد، نکات مهم گزارش نیویورک تایمز است؛ اما این گزارش چند پیام و نتیجه مهم هم دارد که در اینجا به آنها اشاره می‌شود:
اذعان رسانه آمریکایی، پادزهر بی اعتمادی افکار عمومی در ایران
اعلام خبر دستگیری و سپس جاسوس اعلام کردن و اعدام علیرضا اکبری، بیش از سه سال پس از دستگیری او، در اواخر دی ماه ۱۴۰۱ و در میانه اعتراضات این سال رخ داد؛ زمانی که با توجه به فضای ملتهب جامعه ایران از یک سو و هجمه شدید رسانه‌ای کشورهای دیگر به ایران، پرونده او تحت تاثیر فضای روانی مربوط به برخی پرونده‌های اعتراضات قرار گرفت و گزاره جاسوسی وی در بخشی از جامعه باور نشد.
با وجود آن که رسانه‌ها هشت ویدئو از اعترافات اکبری شامل جزئیات فعالیت‌های جاسوسی او پخش کردند، اما پس از آن شبکه بی‌بی‌سی فارسی پیامی صوتی از اکبری پخش کرد که در آن مدعی شده بود اظهاراتش «اعترافات اجباری» است. خانواده او هم جاسوس بودن او را رد کرده و گفتند ادعاها در این ویدئوها غیرواقعی و ساختگی است که این موارد نیز به ناباوری برخی در مورد خبر جاسوسی او دامن زد. حتی این گمانه هم مطرح بود که این اقدام برای نشان دادن اقتدار دستگاه امنیتی ایران به معترضان و کشورهای خارجی در آن مقطع ملتهب انجام شده است.
PausePlay% buffered00:0000:00UnmuteMuteSettingsCaptionsDisabledQualityundefinedSpeedNormalCaptionsGo back to previous menuQualityGo back to previous menuSpeedGo back to previous menu0.5×0.75×Normal1.25×1.5×1.75×2×4×Exit fullscreenEnter fullscreenDownloadاز سوی دیگر، از آنجا که علیرضا اکبری در مقطعی معاون علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و بعدا نیز مشاور او بود، ذهنیت دیگری هم مطرح بود: این که اتهام «جاسوسی» درباره فرد نزدیک به شمخانی، با هدف هتک حیثیت و ضربه به جایگاه سیاسی دبیر شورای عالی امنیت ملی و زمینه‌سازی برکناری او مطرح شده است؛ به ویژه که قبل از آن هم اخبار و شایعاتی درباره شمخانی و اطرافیانش مطرح شده بود.
اکنون اما انتشار این گزارش از یک منبع آمریکایی و اذعان به جاسوس بودن اکبری و بیان جزئیاتی تازه از اقدامات او، می‌تواند برای افکار عمومی اقناع‌ساز باشد.
فشارهای خارجی، منافع محور، نه حقیقت محور
از سوی دیگر در حالی دولت بریتانیا واکنشی تند به خبر جاسوسی اکبری و سپس اعدام وی نشان داد که حالا نیویورک تایمز نیز با ارائه جزئیاتی، بر جاسوسی این فرد برای انگلستان و نقش این کشور در رساندن اطلاعات ایران به اسرائیل تاکید کرده است.
بعد از انتشار خبر صدور حکم اعدام برای علیرضا اکبری، بریتانیا اعلام کرد او بی‌گناه است و خواستار آزادی فوری او شد. جیمز کلورلی، وزیر خارجه انگلیس هم در توئیتی نوشت: «ایران باید اعدام علیرضا اکبری، تبعه ایرانی-بریتانیایی را متوقف و فوراً او را آزاد کند. این یک اقدام با انگیزه سیاسی توسط یک رژیم وحشی است که به زندگی بشر بی اعتنایی کامل دارد.»
بعد از انتشار خبر اجرای حکم اعدام، وزیر خارجه بریتانیا، اعلام کرد که در واکنش به این رخداد، سفیرشان را موقتا از تهران فرا خوانده، کاردار ایران در لندن را احضار و دادستان کل ایران را هم تحریم کرده است. علاوه بر این، امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه، آنالنا بائربوک وزیر خارجه آلمان و رابرت مالی مسئول میز ایران در وزارت خارجه آمریکا اعدام اکبری را که شهروندی بریتانیا را هم داشت، محکوم کردند.
وزیر خارجه انگلیس، همچنین افزود که پاسخ آنها بیش از فراخواندن سفیر است و «دولت بریتانیا در حال بررسی اقدامات دیگری در پاسخ به اعدام آقای اکبری است و به اقداماتی دست خواهد زد تا جمهوری اسلامی را از کارهای مشابه در آینده بازدارد.» او گفت: «ما امروز یک پیام بسیار روشن به رژیم ایران می‌فرستیم و آن پیام این است که به دقت شما را زیر نظر داریم و به سرعت به هر اقدام شما واکنش نشان می‌دهیم. آنها باید بپذیرند اعتراض‌هایی که در سراسر کشور علیه‌شان رخ داده، خودجوش است و دلیل اعتراض‌ها هم اقدامات آنهاست.»
پیش از کلورلی، ریشی سوناک، نخست‌وزیر بریتانیا هم اعدام آقای اکبری را محکوم کرده و گفته بود: «این یک اقدام بی‌رحمانه و بزدلانه بود که توسط یک رژیم وحشی و بدون احترام به حقوق بشر مردم خود انجام شد.»
در واقع هم بریتانیا و هم دیگر کشورها، در موضعگیری علیه ایران، بر جو سنگین ناشی از اعتراضات در ایران سوار شده و تلاش کردند با گره زدن موضوع پرونده عامل سرویس اطلاعاتی خود با نارضایتی‌ها در ایران، چهره‌ای مظلوم از اکبری ترسیم کنند.
این رویه نشان می‌دهد بر خلاف تصور بخشی از افکار عمومی ایران، این گونه موضعگیری‌های دولت‌های غربی نظیر بریتانیا که با فشارهای سنگین رسانه ای و دیپلماتیک نیز همراه می‌شود، منافع محور است و در اتخاذ این مواضع، حقایق و حقوق اتباع ایرانی، اهمیت چندانی ندارد.
گزارش نیویورک تایمز و اهمیت استقلال رسانه
همان گونه که اشاره شد، این گزارش نیویورک تایمز توسط یک خبرنگار ایرانی-آمریکایی با همکاری دو روزنامه نگار از تل آویو و لندن تهیه شده است؛ گزارشی که دست کم بر جاسوسی یک عنصر برای انگلیس تاکید دارد. اما چرا باید چنین گزارشی با این مضمون (خلاف منافع بریتانیا، متحد ایالات متحده) در روزنامه معتبر آمریکایی منتشر شود؟ جالب آن که نام یک روزنامه نگار با هویت معلوم از لندن نیز پای این گزارش با موضوع جاسوسی و امنیتی درباره بریتانیا هست. البته در دنیای پیچیده سیاست و رسانه امروز، ممکن است بخشی از اطلاعات همین گزارش نیز نادرست و انتشار آنها نیز هدفمند باشد یا با انگیزه تبلیغ اقتدار سرویس اطلاعاتی انگلیس و کشورهای غربی منتشر شده باشد. اما پرسش اینجاست که چرا روزنامه نگارانی در لندن و واشنگتن باید این میدان را داشته باشند که در موضوعات امنیتی به تولید و نشر گزارش مد نظر خود بپردازند؟
یک پاسخ می‌تواند شناخت درست از استقلال رسانه این باشد که اگر حتی به قیمت نقد دستگاه امنیتی، اعتبار پیدا کند و اعتماد افکار عمومی را جلب کند، در مقاطع حساس می‌تواند به منافع ملی کشور خدمت کند.
پژوهش پژوهش سیاسی ۰ نفرمنبع: ایرنا
کلیدواژه: انگلیس اعدام علی شمخانی بازداشت جاسوس برنامه هسته ای ایران وزارت اطلاعات انگلیس اعدام علی شمخانی بازداشت جاسوس برنامه هسته ای ایران وزارت اطلاعات گزارش نیویورک تایمز مقام های اطلاعاتی علیرضا اکبری افکار عمومی آقای اکبری امنیت ملی غنی سازی هسته ای تل آویو
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۶۶۳۹۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سفر مهم بارزانی به تهران پس از ۳سال | جزئیات دیدارهای رییس اقلیم کردستان
به گزارش همشهری‌آنلاین، نچیروان ادریس مصطفی بارزانی رییس اقلیم کردستان عراق امروز و در راس هیأتی عالی رتبه به تهران سفر می‌کند.
بر اساس این گزارش سفر بارزانی بعد از نزدیک به ۳سال صورت می‌گیرد و طی آن با مقامات عالی‌رتبه از جمله رهبر انقلاب، رییس جمهور و رئیس مجلس شورای اسلامی دیدار خواهد کرد.
کد خبر 849336 منبع: مهر برچسب‌ها خبر ویژه عراق - اقلیم کردستان ایران و عراق
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟